Η παρακάτω ανάλυση αποτελεί απόσπασμα ενός εσωτερικού κειμένου όπως κοινοποιήθηκε στα αυτόνομα σχήματα από το Αυτόνομο Σχήμα Φυσικού, περί τις αρχές Δεκεμβρίου 2014. Αφορμή του κειμένου στάθηκαν διάφορες συζητήσεις γύρω από την καταστολή οι οποίες γεννήθηκαν από μια σειρά γεγονότων το διάστημα που προηγήθηκε: την απόφαση της συγκλήτου του ΕΚΠΑ να συνεδριάζει κεκλεισμένων των θυρών υπό αστυνομική προστασία αποκλείοντας φοιτητές που ήθελαν να παρέμβουν, τον αστυνομικό αποκλεισμό σχολών του κέντρου της Αθήνας τις μέρες πριν την επέτειο του πολυτεχνείου προκείμενου να μην γίνουν γενικές συνελεύσεις φοιτητικών συλλόγων και να μην καταληφθούν, το ξήλωμα της κεραίας των FM του ραδιοφωνικού σταθμού 1431AM από τη διοίκηση του ΑΠΘ, την ημιμόνιμη παρουσία της αστυνομίας στο campus του ΑΠΘ με πρόσχημα την πάταξη του εμπορίου ναρκωτικών, περιστατικά κλειδώματος σχολών και άλλα μικρότερα γεγονότα. Επιλέγουμε τη δημοσιοποίησή του κάπως αργότερα από το συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, τώρα που η αντικατασταλτική κινηματική έξαψη των ημερών του Πολυτεχνείου & Δεκέμβρη έχει καταλαγιάσει και η πιο ψύχραιμη διαπραγμάτευση μπορεί να βρει το χώρο της.
Θέσεις μάχης στην εποχή των σκιάχτρων
Για εμάς είναι αναντίρρητο γεγονός ότι η περίφραξη και η επιβολή της καπιταλιστικής κανονικότητας εντός των πανεπιστημιακών χωροχρόνων μέσα από την προοδευτική αποκοπή τους από τις ροές των πόλεων, την απονέκρωση και εν τέλει τη στρατιωτικοποίησή τους, αποτελεί μία από τις αιχμές της επιχειρούμενης αναδιάρθρωσης. Ωστόσο η εμφάνιση της αστυνομίας στο προσκήνιο, όσο θεαματική και αν είναι, δεν είναι ποτέ το καθοριστικό γεγονός. Δεν ηττόμαστε επειδή μας καταστέλλουν, μας καταστέλλουν επειδή ηττόμαστε: η αστυνομία είναι ένα εκτελεστικό όργανο η νομιμοποίηση του οποίου χτίζεται ή αποδομείται, ανανεώνεται ή απονοηματοδοτείται σε μια διαρκή πολιτική και κοινωνική αντιπαράθεση που διεξάγεται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εμφάνισή της. Και η δυνατότητα της στο παρόν να εμφανίζεται είναι μόνο η εξής υπενθύμιση: έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας στην κατεύθυνση ανάκτησης ενός συσχετισμού που θα καταστήσει την παρουσία της απονομιμοποιημένη και πάλι. Μιλάμε για αυτή τη δουλειά «μυρμηγκιού», την αντιηρωική και καθημερινή αλλά ενίοτε άμεσα αποτελεσματική, όπως έχουμε δει στις προσπάθειες επανοικειοποίησης εδαφών του πανεπιστημίου τα τελευταία χρόνια.
Λέμε λοιπόν ότι δεν υπάρχει κρατικός αυταρχισμός, υπάρχει κοινωνικός ανταγωνισμός. Και από αυτή τη σκοπιά, αντί να μιλάμε για ήττα θα ήταν καλύτερο να μιλάμε για κοινότητες αγώνα που περιμένουν να γεννηθούν, για πειραματισμούς που μένουν να εξερευνηθούν, για φωνές που μένουν να αρθρωθούν και παιχνίδια που θέλουν να παιχτούν. Λέμε πως εκεί που υπάρχουμε και ζούμε εμείς, οι κοινότητές μας και οι σχέσεις μας, η παρουσία της αστυνομίας καθίσταται πολιτικά ανέφικτη. Γιατί όταν η αντιπαράθεση δε γίνεται ιδεολογικά και απογειωμένα αλλά γύρω από μορφές ζωής και δράσης, από πειραματισμούς και περιεχόμενα τότε έχουμε πολλά να πούμε, πολύ περισσότερα από τους μηχανισμούς του θεάματος και τους φετιχισμούς τους.
Στον αντίποδα, η πραγματική στιγμή της ήττας μας είναι η στιγμή που αποσύρουμε τις δυνάμεις μας από όλον αυτόν τον πλούτο δυνατοτήτων για να τις στρέψουμε σε έναν αγώνα ενάντια στην καταστολή. Γιατί η στοχοποίηση του κρατικού αυταρχισμού ως τέτοιου και όχι ως αποτύπωση περιεχομένων και συσχετισμών, μιλάει κυρίως για τον αυταρχισμό και πολύ λιγότερο για το κράτος ως σχέση που διατρέχει το κοινωνικό πεδίο και έτσι τελικά συγκλίνει σε ένα αντιπολιτευτικό λόγο, ένα αίτημα για δημοκρατία, για ένα καλύτερο κράτος. Αλλά αυτός δεν ήταν ποτέ ο δικός μας αγώνας. Από τη σκοπιά ενός αγώνα που διαχέεται στο κοινωνικό πεδίο ή μιας εξέγερσης που εξαπλώνεται, το ζήτημα δεν είναι ποτέ το να μας φερθεί το κράτος ευγενικά. Είναι πολύ περισσότερο το να σμιλεύσουμε ένα τόσο πυκνό και βαθύ δίκτυο σχέσεων και περιεχομένων που θα αποδιαρθρώνει και θα αχρηστεύει πολιτικά και πρακτικά τη δυνατότητα του κράτους-ως-σχέση να αναπαράγεται και να παράγει αποτελέσματα (της καταστολής συμπεριλαμβανομένης).
Επιστρέφοντας στο εδώ και το τώρα του πανεπιστημιακού γίγνεσθαι, είναι ζωτικής σημασίας να καταφέρνουμε να αναλύουμε τα γεγονότα ψύχραιμα με βάση τις δυναμικές του κοινωνικού ανταγωνισμού και την ιστορικότητα που κουβαλάει καθεμιά. Από αυτή τη σκοπιά δεν υπάρχει ένας αφηρημένος και διϊστορικός αυταρχισμός της εξουσίας όπως δεν υπάρχει και ένα γενικό και αφηρημένο στρατόπεδο των καταπιεσμένων. Τόσο μεταξύ των αγωνιζόμενων όσο και μεταξύ των υπερασπιστών της καπιταλιστικής προσταγής, υπάρχουν ρεύματα, αντιλήψεις, παραδόσεις, πρακτικές, περιεχόμενα, δυναμικές που συγκλίνουν και ευθυγραμμίζονται, άλλες που αποδομούνται και διαλύονται. Υπάρχει και το πλέγμα των συσχετισμών δυνάμεων μεταξύ όλων αυτών και οι δυνατότητές μας να δρούμε εντός του προκαλώντας αναδιατάξεις ισορροπιών, πολώσεις, ρήξεις και νέες δυναμικές.
Στο φως αυτής της οπτικής γωνίας, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε πως από όλα τα όργανα διοίκησης κρατικών θεσμών στο ελληνικό κράτος, τα πανεπιστημιακά όργανα είναι εκείνα με τα πιο οξυμένα πολιτικά αντανακλαστικά. Κι αυτό όχι εξαιτίας της ευφυΐας των πανεπιστημιακών, αλλά επειδή αυτό ήταν αναγκαίο για να μπορέσουν να διαχειριστούν παραγωγικά ένα πεδίο συνεχούς κοινωνικού ανταγωνισμού τα τελευταία 40 χρόνια. Συνεπώς, όταν κάνουν πολιτικές επιλογές έχουν πλήρη επίγνωση των πραγματικών συσχετισμών δύναμης και καθόλου δεν κάνουν ό,τι τους κατέβει. Το ότι έχουν καταφέρει να χτίσουν μέσα στα χρόνια έναν τέτοιο συσχετισμό δεν είναι από την άλλη τελεσίδικο και άρα δεν υπάρχει ήττα. Συσχετισμός σημαίνει ευθυγραμμίσεις επιμέρους μοριακών εξουσιών, σιωπές από εκείνες τις μερίδες εντός των δικτύων εξουσίας που θα μπορούσαν να διαρρήξουν τη συναίνεση, απουσία πραγματικά συγκροτημένων κοινοτήτων αγώνα και άλλα. Αλλά από τη άλλη σημαίνει και δυνατότητες για εμάς να διαρρήξουμε τις συναινέσεις, να πολώσουμε ευθυγραμμίσεις, να ανασυνθέσουμε ανταγωνιστικές διαδικασίες.
Όσο για τη δική μας πλευρά θα ήταν χρήσιμο για αρχή να μην βλέπουμε τους εαυτούς μας ως κληρονόμους, διαχειριστές ή επιδιορθωτές του μεταπολιτευτικού μοντέλου μεσολάβησης των αγώνων από την αριστερά. Το ατυχές στο γεγονός ότι αυτό το μοντέλο μεσολάβησης γκρεμίζεται μπροστά στα μάτια μας είναι ότι το γκρεμίζει το κράτος ενώ θα έπρεπε να το γκρεμίσουμε εμείς οι ίδιοι. Αυτό μπορεί βέβαια να μας κοστίσει γιατί κάποια από τα συντρίμμια πιθανόν θα πέσουν στα κεφάλια μας (πιθανόν όμως και όχι), αλλά είναι σημαντικό να μην βιώνουμε ως ήττα την ήττα αγώνων που δεν υπήρξαν δικοί μας. Εμείς για παράδειγμα που ποτέ δε θελήσαμε να εμφανιζόμαστε ως εκπρόσωποι συλλόγων και έχουμε στηλιτεύσει από καιρό τις μεθοδεύσεις καπελώματος και χειραγώγησης του φοιτητικού σώματος από παραταξιακές δυνάμεις, θα έπρεπε να βιώνουμε ως ήττα το γεγονός ότι το κράτος λεει σε αυτές τις δυνάμεις το ίδιο που λέμε κι εμείς; Δηλαδή ότι δεν εκπροσωπούνε τίποτε; Είμαστε της γνώμης πως ο κοινωνικός ανταγωνισμός και οι συσχετισμοί εντός του, ούτε χτίζονται ούτε διακυβεύονται σε θεαματικές συγκρούσεις στα πάνελ, σε μάχες της μιας νύχτας ή σε πυροτεχνηματικές δράσεις χωρίς συνέχεια. Κι έτσι ούτε κλαίμε, ούτε γελάμε όταν οι μεσολαβητές του τίποτα διώχνονται απ’ τα σαλόνια του θεάματος. Από την άλλη αγωνιούμε και θα πολεμήσουμε με πάθος εκεί που πραγματικές κοινότητες, πραγματικών ανθρώπων με συγκρότηση, συνοχή και συνέχεια στο χώρο και το χρόνο διεκδικούν την ύπαρξή τους και τη ζωή τους. Γιατί τότε ένα βήμα μπροστά είναι ένα βήμα μπροστά και ένα πίσω είναι ένα πίσω…
04/02/2015
Αυτόνομο Σχήμα Φυσικού
autonomofysiko.espivblogs.net